گیوه، پاپوش سنتی زیبایی است که در اصطلاح محلی مردم کُردستان به آن کلاش می گویند؛ کلاش بخشی از زندگی و فرهنگ مردم کرد است و در مناطق مختلفی از جمله مریوان از رونق بسیار ویژه ای برخوردار است. اطلاعات زیادی از پیشینه‌ی ساخت گیوه در دست نیست اما به اعتقاد مردم کُرد کلاش پیشینه‌ی هزار ساله دارد و برخی پژوهشگران با استناد به شاهنامه‌ی فردسی معتقدند که گیو وقتی برای بازگرداندن سیاوش و و مادرش به ترکستان رفت هفت سال در آن دیار سرگردان بود و چون برای راهپیمایی خود نیاز به پای افزار با دوام، سبک و خنک داشت گیوه را به وجود آورد و بعدها همه کسانی که چنین ویژگیه ایی را از پاپوش انتظار داشتند گیوه را انتخاب کردند و در رهگذر قرون و اعصار تغییراتی در آن به وجود آوردند.
گیوه یکتا پاپوش سنتی ایران است که تولید آن در مناطق گرمسیر و کوهستانی رواج دارد. و در واقع کفش مخصوص فصل تابستان است چرا که تماس با آب باران به بدنه‌ی آن آسیب می زند. از نکات منحصربه فرد کلاش این است که پای چپ و راست ندارد. انواع گیوه را از چند نظر می توان تقسیم بندی کرد؛ یکی جنسیت و دیگری نحو‌ه‌ی ساخت و اتصال رویه به زیره است.
رویه‌ی کفش به دو دسته: 1- رویه‌ی بافته شده با نخ پنبه ای 2- رویه‌ی بافته شده با نخی از جنس ابریشم، تقسیم می شود. از آنجا که رویه نقش بسزایی در زیبایی و استحکام گیوه دارد، در نتیجه نخ مورد استفاده را باید با دقت انتخاب کرد هر چه نخ ظریف تر باشد در نتیجه بافته ایی ظریف تر و محکم تر خواهیم داشت.
کف یا تخت گیوه نیز به چهار دسته تقسیم می شود: 1-کف پارچه ای یا اصطلاحاً لته ای یا شیوه ای؛ 2-کف آجیده (ترکیبی از نخ پنبه ای و چندین لایه چرم لطیف) 3-کف چرمی 4-کف لاستیکی و آماد‌ه‌ی بازار. در ساخت گیوه سه نفر مشارکت دارند: رویه باف(گیوه باف) کسی است که رویه گیوه را با نخ پنبه ای و سوزن می بافد که معمولا این کار به عهد‌ه‌ی زنان است. تخت کش (شیوه کش) که با استفاده از تکه پارچه های نخی تخت گیوه را آماده می کند و نفر سوم گیوه دوز است که رویه و تخت را به هم متصل می کند. عمد‌ه‌ی موادی که در صنعت گیوه سازی استفاده می شود کاملا طبیعی است. کلاش کردستان برای مردم آنقدر اهمیت دارد که تنها در مراسم خاص مانند عروسی از آن استفاده می کنند. مریوان از سوی شورای جهانی صنایع دستی عنوان شهر جهانی کلاش را کسب کرد.
.jpg)
