شهر زنجان در شمال غرب استان زنجان در منطقه ای کوهستانی در ارتفاع 1663 متری از سطح دریا قرار دارد. ناهمواری های این شهرستان به کوه های زنجان شمالی و کوه های زنجان جنوبی تقسیم شده است. وضعیت اقلیمی این شهر به گونه ای است که دارای تابستان های گرم و معتدل و زمستان های سرد است.
این شهرستان دارای سه بخش «زنجانرود»، «قره پشتلو» و «مرکزی»، سه شهر و 12 دهستان است.
شهر زنجان، بزرگ ترین و مهم ترین شهرستان استان زنجان، یکی از شهرهای با اهمیت ایران است که به دلیل استقرار بر محور ترانزیتی تهران-اروپا نقطه ارتباطی مرکز با غرب و شمال غرب ایران به شمار می رود.
بنای عظیم و با شکوه سلطانیه، که در نزدیکی این شهر واقع شده است، یکی از بزرگ ترین و مشهورترین بناهای اسلامی است که از آثار ثبت شده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به شمار می رود. رودهای مشهور این شهرستان مانند قزل اوزن و زنجانرود و پل های تاریخی بر روی رودخانه زنجانرود نماد معماری ایرانی - اسلامی هستند.
تنوع آب و هوایی این شهر سبب شده است كه این منطقه در تمام فصول ظرفیت بالایی در زمینه گردشگری طبیعی داشته باشد. صنایع دستی زنجان شامل چاقوسازی، گلیم بافی، جاجیم بافی، چاروق دوزی، سفالگری، ملیله كاری، فرش بافی، فلزكاری، مسگری، نقره سازی، موسیقی و نمایش های محلی، لباس های محلی و غیره است. وجود ویژگی های فرهنگی و هنری در کنار جاذبه های طبیعی مانند چشمه های آب گرم حائز اهمیت بسیار بوده و تا حدودی اقتصاد این شهر را تشکیل می دهند.
مردم زنجان به زبان ترکی آذربایجانی با لهجه زنجانی گویش می کنند. اهالی زنجان از شیعیان به شمار می روند.
