خانههای تاریخی که برای نسل ما به یادگار ماندهاند، نمادی از معماری سنتی هستند که دیگر کمتر تکرار میشود و همچنین سبک زندگی متفاوت گذشتگان را به رخ میکشند. عمارت موسی خانی یکی از همین خانههاست. این عمارت باشکوه را در شهر بابک استان کرمان، خیابان بهشتی، نزدیک تقاطع با خیابان شریعتی پیدا میکنید.
همزمان با سلطنت محمد شاه و ناصرالدین شاه، حاج محمد علی معروف به حاج آقا و سپس پسرش موسی خان بر شهر بابک حکمرانی میکردند. عمارتی را که در زمان حکومت آنها در شهر بابک ساخته شد، اکنون به نام عمارت موسیخانی میشناسند. زمان ساخت این بنا به سالهای ۱۲۲۷ تا ۱۲۳۲ میرسد. زیربنای این عمارت حاکمنشین2300 مترمربع و باغ وسیع این عمارت حدود 5200 مترمربع است.
با گذر از دالان عمارت، وارد حیاط مستطیل شکل آن میشوید. حوض چهارگوش آن مثل آینهای بازتاب تصویر عمارت را در آب به شما نشان میدهد. دورتادور حوض باغچههای چهارگوش و پرگل منظرهی زیبایی ساختهاند. دور حیاط نیز اتاقهای عمارت را خواهید دید که پنجرههای بزرگی دارند.
خانه دو طبقه است و ۶۰ اتاق دارد. این اتاقها در دو بخش اندرونی و بیرونی قرار گرفتهاند. بخش اصلی این حاکمنشین در شمال عمارت قرار دارد. بخش شمالی مناسب زندگی در فصل زمستان، بخش جنوبی آن بهارنشین و بخش غربی ویژهی تابستان طراحی شدهاند.
بخش بهارنشین عمارت موسی خانی رو به باغی باصفاست. این بخش از ساختمان یک ایوان اصلی دارد که در دو طرف آن دو ایوان کوچکتر و متقارن دیده میشوند.
بادگیرها که نشانهی معماری سنتی کویر هستند، در این عمارت هم دیده میشوند. در بخش غربی بادگیر بلندی ساختهاند؛ البته در شمال بنا و دو طرف شاهنشین هم بادگیرهای کوچکتری طراحی شده است. تاج بادگیر غربی در سیل سال ۱۳۶۵ آسیب دید. بهنظر میرسد در زمان نوهی موسی خان، یعنی فرجالله خان، نقش بادگیرها برج نگهبانی بوده است.